19 Mayıs 1919 Milli Mücadele’nin resmi başlangıç tarihidir; 30 Ağustos 1922 de Milli Mücadele’nin sonuç zaferidir.
TBMM’nin en önemli hedefi Anadolu’da düzenli bir ordunun kurulmasıydı. 30 Ağustos stratejik bir savaştı ve bu savaş için çok ciddi bir hazırlık dönemi geçirildi.
30 Ağustos savaşının başarısı sonucunda Türk ordusunun İzmir’e girmesiyle, 9 Eylül 1922’de Yunan işgal kuvvetleri İzmir’den ayrılıyordu. Böylece Milli Mücadele’nin “silahlı savaş” aşaması zaferle sonuçlandı.
Artık ikinci aşamaya geçmek mümkün; Cumhuriyetin ilanı, toplumsal devrimler ve dönüşümler, modernleşme başlayabilir.
Atatürk henüz Harp Okulu öğrencisiyken “Amaç yıkılmak üzere olan bir imparatorluktan yeni bir Türk devleti yaratmaktır” demişti.
Atatürk Samsun’a çıktığında şöyle demişti: “Milli egemenliğe dayalı, bağımsız, yeni bir Türk devletinin kurulması gerekiyor. Onun için ‘Ya bağımsızlık ya ölüm’ dedi.
İşte 30 Ağustos zaferi yeni dönüşümlerin altyapısını hazırladı. Emperyalist devletlerin Sevr planı “yıkıldı” ve yabancı işgal güçleri vatandan temizlendi.
Atatürk, 30 Ağustos zaferi için Dumlupınar tepesinde şunları söyledi:
“Ulusal tarihimiz büyük ve parlak zaferlerle doludur. Ama Türk milletinin buradaki zaferi kadar belirleyici sonuçlar doğuran, sadece bizim tarihimize değil, dünya tarihine, tüm tarihe yeni bir soluk kazandırmada etkili olan başka bir saha savaşını hatırlamıyorum.
Hiç şüphe yok ki, yeni Türk devletinin, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri burada sağlamlaştı. Onun sonsuz yaşamı burada taçlandırılmıştır.
Beyler, bu muazzam zaferin çeşitli unsurlarının en önemlisi ve en büyüğü, Türk milletinin kayıtsız şartsız egemenliğidir.”
Milli Mücadele’nin “savaş aşaması” bitmiş, modernleşme ve Aydınlanma hareketi başlamıştı. 9 Eylül 1922 zaferinden sadece 52 gün sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla “saltanat” tarihin derinliklerine gömüldü.
Bir yıl sonra 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi. Daha sonra halifelik, mahalle mektepleri ve medreseler kaldırıldı. Eğitim Derneği sağladı.
Atatürk’ün 1905 yılında yüzbaşı iken söylediği “Osmanlı İmparatorluğu’nun küllerinden yeni ve genç bir Türk devleti kurulmalıdır” düşüncesi hayata geçiyordu.
Aydınlanma devrimleriyle birlikte Türk toplumu 15 yıl içinde laik hukuk düzenine kavuşarak çağdaş ve uygar bir topluma dönüştü.
Ne yazık ki bu zaferden 100 yıl sonra “Keşke Yunanlar kazansaydı” diyen, emperyalist işgal güçlerini öven şerefsizler ortaya çıktı.
Ne yazık ki bu istilacı bakış açısını alkışlayan bir zihniyet kendini göstermeyi başardı. Ancak sosyolojinin keskin gerçeği değiştirilemez. Modernleşen ve ilerleyen bir toplumu bütünüyle geri çevirmek mümkün değildi.
kaynak:
