34. Arap Birliği Zirvesi ve 5. Arap Kalkınma Zirvesi, Arap liderleri, Birleşmiş Milletler, Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreterleri’nin yanı sıra Arap ülkeleri, Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlardan onlarca davetlinin katılımıyla cumartesi sabahı Bağdat’ta başlayacak.
Bağdat’taki Hükümet Sarayı’nda düzenlenen 34. Arap Birliği Zirvesi’nin ilk oturumunda, önceki zirveye başkanlık eden Bahreyn Krallığı’ndan bir heyet konuşma yapacak. Platform ve başkanlık daha sonra 34. dönem başkanlığını yürüten Irak’a devredilecek. Ardından Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt bir konuşma yapacak, ardından seçkin konuklar, zirveye katılan Arap ülkelerinin cumhurbaşkanları, kralları ve prensleri konuşma yapacak.
Irak Haber Ajansı’nın yayınladığı zirve programına göre, Beşinci Arap Kalkınma Zirvesi’nin ikinci ana oturumu, eski zirve başkanı Lübnan’ın konuşmasıyla başlayacak. Daha sonra başkanlık ve kürsü, zirvenin mevcut başkanı Irak’a devredilecek. Daha sonra Arap Birliği Genel Sekreteri bir konuşma yapacak, ardından Arap heyetleri konuşma yapacak.
34. Arap Birliği Zirvesi, öğleden sonra yapılacak üçüncü genel oturumla çalışmalarını tamamlayacak. Bu oturumda, düzenli ve kalkınma zirvelerinin yapılmasına ilişkin “Bağdat Deklarasyonu” yayımlanacak. Daha sonra konferans başkanlığı kapanış konuşmasını yapacak, ardından da önümüzdeki 35. zirvenin başkanlığının konuşması yapılacak.
34. Arap Birliği Zirvesi, Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile Arap Birliği Genel Sekreteri’nin ortak basın toplantısıyla sona erecek.
Sudan’dan Gazze ve Lübnan’a yardım açıklaması
Irak Başbakanı Muhammed Şii es-Sudani de 34. Arap Zirvesi’nde konuşma yaptı. Sudani, ülkesinin Gazze’nin yeniden inşasına 20 milyon dolar, Lübnan’a da 20 milyon dolar katkıda bulunacağını duyurdu.
Sudani, “Filistin halkının hakları tanınmadan bölgede barış sağlanamaz” diyerek sözlerine başladı. “Bölgedeki krizlerin ve çatışmaların sona ermesi, Filistin halkının topraklarında onurlu ve özgür bir şekilde yaşama hakkını elde etmesine bağlıdır.
Devam eden saldırılar çatışmayı ve şiddeti körüklüyor. Bu soykırım (İsrail’in Filistin halkına karşı işlediği) tarihteki hiçbir çatışmada görülmemiş bir vahşet seviyesine ulaştı.” El Sudani katliamların durdurulması çağrısında bulundu.
Sudani, Gazze’deki katliamların ve Batı Şeria ile işgal altındaki topraklara yönelik saldırıların durdurulması çağrısında bulunarak, zorla yerinden etme uygulamalarını reddettiklerini ve insani yardımların ulaştırılması için sınırların açılmasının gerekliliğini vurguladı. El Sudani, “Gazze’nin yeniden inşasına 20 milyon dolar, Lübnan’a da 20 milyon dolar katkıda bulunacağız” dedi.
“Suriye’ye yabancı müdahalesine veya işgaline karşıyız.”
Sudani, Güney Lübnan’da ateşkesi desteklediklerini ve Lübnan’ın egemenliğine yönelik saldırıları kınadıklarını söyledi. Sudani, Suriye’deki gelişmelere de değinerek, şunları kaydetti:
Suriye’nin birliğini ve toprak bütünlüğünü destekliyor, buraya yönelik her türlü dış müdahaleye ve işgale karşı çıkıyoruz. Suriye halkının haklarını garanti altına alan demokratik anayasal bir sistemin kurulmasını sağlayacak kapsamlı bir geçiş sürecini desteklemekten çekinmeyeceğiz. ABD’nin Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma kararını memnuniyetle karşılıyoruz ve bunun halkın acılarını hafifleteceğini umuyoruz.
Sudani, Irak’ın Yemen’in birliği, egemenliği ve çatışmanın sona ermesine destek verdiğini belirterek, BM’nin orada kalıcı bir çözüm bulma çabalarına destek verdiklerini vurguladı. Sudan’daki gelişmelere ilişkin olarak Irak-Sudan Başbakanı, ülkedeki iç savaşın sona erdirilmesi, ülkenin birliğinin korunması ve insani krizin çözümü için sürdürülebilir yolların bulunması gerektiğini söyledi.
El Sudani, “Libya’da kardeşlik ilişkileri, iç bölünmeleri ortadan kaldıracak ve istikrarı sağlayacak kapsamlı bir diyaloğun başlatılmasını gerektiriyor.” dedi.
Sudani ayrıca ABD ile İran arasındaki müzakereleri desteklediklerini vurguladı.
Sisi’den Trump’a çağrı
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi 34. Arap Birliği Zirvesinde yaptığı konuşmada, Filistin halkının soykırım tehdidiyle karşı karşıya olduğunu vurgulayarak, ABD Başkanı Donald Trump’ı Gazze’deki ateşkesi sürdürmeye çağırdı.
Sisi, “Gazze’deki Filistin halkı soykırım ve tam yok olma tehdidiyle karşı karşıyadır” dedi. “ABD Başkanı Donald Trump’ı Gazze’de derhal ateşkes ilan etmeye çağırıyorum.”
Abbas’tan Hamas’a: Gazze’nin kontrolü Filistin yönetimine bırakılsın
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas 34. Arap Birliği Zirvesinde yaptığı konuşmada, Hamas’ın, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana soykırım uyguladığı Gazze Şeridi’nin kontrolünü kendisine devretmesi çağrısında bulunarak, silahlarını Filistin yönetimine teslim etmesini talep etti.
Abbas, İsrail saldırıları nedeniyle büyük yıkıma uğrayan Gazze’ye ilişkin, “Gazze Şeridi’nin yeniden inşası için bir planın finanse edilmesi ve uygulanması amacıyla Kahire’de uluslararası bir konferans düzenlenmesi çağrısında bulunuyoruz.” dedi.
“Gazze’deki soykırım bir sömürge projesidir”
34. Arap Birliği Zirveside, Filistin Devlet Başkanı Abbas, Filistin davasının varoluşsal tehditlerle karşı karşıya olduğunu belirterek, “Gazze’deki soykırım ve Batı Şeria’daki yerleşimler bir sömürge projesidir” dedi.
Abbas, “Arap Planı” çerçevesinde tüm tutukluların serbest bırakılmasını, Gazze’de kalıcı ateşkes sağlanmasını ve bölgeye insani yardımların ulaştırılmasını istedi.
Abbas, İsrail’in gerçekleştirdiği katliam ve zorla yerinden etmelerin iki devletli çözümü baltalamayı amaçlayan bir projenin parçası olduğunu belirterek, iki devletli çözümü hayata geçirmek için siyasi bir sürecin başlatılması çağrısında bulundu.
Abbas, Batı Şeria ve Kudüs’te reform ve kalkınma programlarına fon sağlanması çağrısında bulunarak, “Tek sistem, tek yasa ve tek ordu istiyoruz” dedi.