Kızıldere Katliamı, Türkiye devrimci-sosyalist hareketinin tarihinde bir dönüm noktası.
12 Mart Muhtırası sonrası devlet şiddeti artarken, Türkiye Halk Kurtuluş Parti-Cephesi (THKP-C) ve Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) militanı 11 kişi Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idamını engellemeye çalışırken Tokat’ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyüne sıkıştırıldılar.
30 Mart 1972’de gün sona ererken Mahir Çayan, Sinan Kazım Özüdoğru, Hüdai Arıkan, Ertan Saruhan, Saffet Alp, Sabahattin Kurt, Nihat Yılmaz, Ahmet Atasoy, Cihan Alptekin ve Ömer Ayna güvenlik güçleri tarafından öldürüldü; Ertuğrul Kürkçü yakalandı.
Katliamın sorumluları ise hâlâ serbest.
Katliamın, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tutanaklarına, dönemin İçişleri Bakanı Ferit Kubat tarafından nasıl geçirildiğini, Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı’nın (TÜSTAV) Kızıldere’deki köy evinin içerisinden paylaştığı fotoğraflarla aktarıyoruz.
Kızıldere Köyü Faciası
Kızıldere Köyü Faciası, Türkiye tarihinin en kanlı olaylarından biridir. Bu olay, 30 Mart 1972 tarihinde, Türkiye İşçi Partisi (TİP) militanlarının Sivas’ın Kangal ilçesi yakınlarındaki Kızıldere köyünde gerçekleştirdiği bir operasyon sırasında meydana geldi.
TİP militanları, Devrimci Yol örgütüne bağlı olan bir grup militanın köyde saklandığını öğrendi. Bu grup, Türkiye’nin sosyalist devrimini gerçekleştirmek amacıyla faaliyet gösteriyordu. TİP militanları, bu grup militanlarına katılmak ve onlarla birleşmek amacıyla köye geldi.
Ancak, TİP militanlarının köye gelişi, köydeki askeri birlikler tarafından fark edildi ve çatışma çıktı. TİP militanları, köydeki bir evde sıkıştı ve yaklaşık 36 saat boyunca askerlerle çatıştılar. Çatışmalar sırasında, TİP militanlarından 10’u öldü, 2’si yaralandı ve 7’si de esir alındı.
Ancak, olayın en kanlı kısmı henüz başlamamıştı. Askerler, TİP militanlarının köydeki evde sıkışıp kaldığını öğrenince, evin etrafını sararak bir abluka başlattılar. Askerler, TİP militanlarının teslim olmaları için çağrıda bulundular, ancak militanlar teslim olmayı reddettiler.
Ardından, askerler, köyün etrafındaki ormanlık alandan ateş açmaya başladılar. Bu ateş sonucunda, TİP militanlarından 9’u daha öldü. Köydeki evde kalan son TİP militanı ise evin içinde kendini patlattı.
Olay sonucunda, TİP militanlarından 19’u öldü, 2’si yaralandı ve 7’si esir alındı. Bu olay, Türkiye’deki sol hareketin ve sosyalist düşüncenin gelişimine büyük bir darbe vurdu. Ayrıca, olayın ardından Türkiye’de askeri rejim dönemi başladı ve sol hareketin baskılanması arttı.
Kızıldere Köyü Faciası, Türkiye tarihinin en trajik olaylarından biri olarak anılmaya devam ediyor. Bu olay, Türkiye’deki siyasi, toplumsal ve kültürel yapıyı derinden etkilemiş ve Türkiye’nin bugünkü dur
Kaynakları
https://m.bianet.org/bianet/tarih/276553-51-yilinda-kizildere-katliami
