Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, son çeyrek raporunda, ülke ekonomisinin net borçlu bir ekonomi olmaya devam ettiğini ve net borcun bu yılın ilk çeyreği sonunda 10,6 trilyon Türk lirasına ulaştığını açıkladı.
Ekonomide Denge Bozuluyor
Veriler, yurt içi ekonominin toplam finansal varlıklarının 136 trilyon liraya ulaştığını, finansal yükümlülüklerin ise bu rakamı aşarak 146 trilyon liraya ulaştığını gösterdi.
Bu durum, Türkiye ekonomisinin artan finansal kaynak ihtiyacını yansıtmaktadır; zira net borçlanma/GSYİH oranı, 2024’ün dördüncü çeyreğinde %3,29’dan 2025’in ilk çeyreğinde %5,82’ye yükselmiştir. Bu göstergeler, çeşitli ekonomik sektörler üzerindeki finansman baskılarının arttığına işaret etmektedir.
Ekonomide Denge Bozuluyor: Finansal olmayan şirketler, ekonomik sektörler arasında en yüksek net borç seviyesini kaydetmiş olup, net borçları 17,1 trilyon lira olurken, finansal varlıklar 55,8 trilyon lira ve yükümlülükler 72,9 trilyon lira olmuştur. Kamu kesiminin mali yükümlülükleri de mali varlıklarını aşarak iki katına çıkarak 14,7 trilyon liraya ulaştı.
Buna karşılık, birlikte yaşayan ve işlerini birlikte yöneten hanehalkı sektörü, 20,4 trilyon liralık finansal varlıkları ve sadece 5,3 trilyon liralık yükümlülükleriyle Türkiye ekonomisinin en büyük net alacaklısı konumunu korudu ve 15,5 trilyon liralık net finansal fazla verdi. Hanehalkı finansal varlıklarının en büyük payını yaklaşık %60 ile banka mevduatları oluşturuyor.
Rapor, bankacılık ve finans kuruluşlarının finansal bilançolarının kırılganlığını ortaya koydu. 53,5 trilyon liralık yükümlülükleri, 52,2 trilyon liralık varlıklarını aştı ve bu da 1,3 trilyon liralık net bir açıkla sonuçlandı.
Ekonomide Denge Bozuluyor: Raporda ayrıca, Türkiye ekonomisindeki yabancı yatırımcılara olan net borcun, çoğunluğu devlet tahvili şeklinde olmak üzere 13,5 trilyon lira olarak tahmin edildiği belirtildi.
Hanehalkı yükümlülükleri 2025’in ilk çeyreğinde 379 milyar TL tutarında önemli ölçüde artmış olup, bu artışın büyük kısmı tüketici ve konut kredilerinden kaynaklanmıştır.
Ekonomide Denge Bozuluyor: Hanehalkı borç/GSYİH oranı %9,7 seviyesinde sabit kalsa da, finansal varlıklara (%22) ve harcanabilir gelire (%21) oranı, enflasyonist baskıların devam etmesi halinde geri ödeme kapasitesi konusunda endişe yaratmaktadır.
Türkiye‘nin toplam kamu borcu/GSYİH oranı, birçok gelişmiş ekonominin gerisinde kalarak %93 seviyesinde kalmıştır.
Hanehalkı borç/GSYİH oranı (%10) da küresel ölçekte en düşük seviyelerde yer almaktadır. Raporda, varlık ve yükümlülüklerdeki değişimlerin çoğunun finansal işlemlerden kaynaklandığı, döviz kuru ve finansal piyasa dalgalanmalarının muhasebe değerleri üzerindeki etkisinin ise arttığı belirtilmiştir.