25 kasım ne günü, Peki kadınlarla ilişkisi nasıl? Her yıl 25 Kasım, Birleşmiş Milletler tarafından dünyadaki en acil ve yaygın insani sorunlardan birine dikkat çekmek amacıyla küresel bir gün olarak kabul edilen Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olarak kutlanıyor.
Uluslararası alanda devam eden çabalara rağmen, kadına yönelik şiddet her yaştan, ırktan ve sosyal geçmişten milyonlarca kadını etkileyen bir olgu olmaya devam ediyor.
25 kasım ne günü, neden seçildi?
25 kasım ne günü, neden seçildi? Bu tarihin seçilmesi, 1960 yılında Latin Amerika’da yaşanan trajik bir olayla bağlantılıdır. Dominik Cumhuriyeti’nde üç siyasi aktivist olan Mirabal kardeşler, dönemin diktatör rejiminin emriyle suikasta kurban gitmiştir. Üç kız kardeş feminist direnişin sembolleriydi ve suikastları onları adaletsizliğe ve şiddete karşı mücadelenin küresel ikonlarına dönüştürdü.
1999 yılında Birleşmiş Milletler, suikast gününü resmen Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olarak ilan ederek anılarını onurlandırdı ve kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü şiddetle mücadele için uluslararası çaba çağrısında bulundu.
Kadına Yönelik Şiddetin Türleri
25 kasım ne günü? Kadına yönelik şiddet yalnızca fiziksel şiddetle sınırlı değildir; aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok farklı biçimde ortaya çıkabilir:
Psikolojik şiddet: hakaret, tehdit, kontrol ve sosyal izolasyon.
Aile içi şiddet: eş veya akraba tarafından evde kötü muamele.
Ekonomik şiddet: Bir kadının finansal kaynaklarını kontrol etmek ve çalışmasını engellemek.
Cinsel şiddet: Taciz, saldırı, tecavüz ve zorla evlendirme.
Dijital şiddet: Siber gasp, gözetleme ve çevrimiçi iftira.
Bu türler genellikle örtüşür ve tek bir kadın aynı anda birden fazla türe maruz kalabilir.
Şiddetin etkileri nelerdir?
Kadına yönelik şiddet kategorileri fiziksel, duygusal, cinsel, ekonomik, dijital, flört şiddeti, takip ve toplumsal şiddet olarak tanımlanıyor.
Kadın Sığınma Evi Vakfı’nın internet sitesi More Chatty’de yer alan bilgilere göre, şiddetin etkilerinin her kadında farklı şekilde ortaya çıktığı, şiddetin kadınlar üzerinde psikolojik ve fiziksel etkilerinin yanı sıra sosyal etkilerinin de olduğu vurgulanıyor.
Dolayısıyla şiddetin psikolojik etkileri arasında korku, suçluluk, utanç, çaresizlik, yalnızlık ve güçsüzlük, başkalarına güvenmede zorluk, öz saygı ve özgüven kaybı, önemsizlik hissi, sürekli tetikte olma hali, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, yeme bozuklukları, cinsel bozukluklar, uyku bozuklukları ve öfke patlamaları yer almaktadır.
Fiziksel etkiler arasında yaralanmalar, kalıcı sakatlıklar, ölüm, kronik ağrı, yaşla birlikte kötüleşen sağlık sorunları, düzenli beslenememe, tiroid, mide ve sırt sorunları, baş ağrıları, bayılma nöbetleri, geçici felç, düşük, düşük oranlarında artış, erken doğum ve düşük ağırlıklı bebek sahibi olma yer alır.
Toplumda şiddet; erken evlilik, erken annelik, anne ve çocuk kaybı, okul ve işten uzun süreli devamsızlık, okul ve işte kayıplar, ekonomik zarar, yoksullaşma, aile ilişkilerinin bozulması ve çocukların fiziksel, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarına uygun şekilde yanıt verememek olarak kategorize edilmektedir.
25 Kasım protestolarında Türkiye’deki kadınların dikkatini çeken şeyler nelerdi?
Türkiye’de kadın cinayetlerine karşı ayağa kalkan kadın hareketi, her yıl 25 Kasım ve 8 Mart’ta düzenlediği eylemlerde “Koruma, Beraat, Yargılama”, “İstanbul Sözleşmesi Uygulansın”, “İstanbul Sözleşmesi Hayat Kurtarır”, “Cezasızlığa Son” gibi slogan ve pankartlar kullandı.
Türkiye, 20 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile “Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Sözleşmesi” veya bilinen adıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi.
Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinin ardından çok sayıda kadın örgütü, kararın iptali ve uygulanmasının durdurulması talebiyle Danıştay’a dava açtı. Ancak Danıştay Onuncu Dairesi, çekilmenin hukuki olduğuna karar verdi.
Türkiye’de kadınlar, 25 Kasım eylemleri sırasında hükümetin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine, 6284’üncü maddenin etkin uygulanmamasına ve nafaka haklarına dikkat çekiyor.