Somalilandı İsrailin tanıması, İsrail’in gerekçeleri ve hedefleri nelerdir? Somaliland, Afrika Boynuzu’nda bulunan, kendi bayrağına, para birimine, ordusuna ve demokratik seçimlerine sahip olmasına rağmen otuz yılı aşkın süredir resmi olarak tanınmayan bir devlet olarak varlığını sürdürüyor. Ancak Washington ve Tel Aviv’den gelen haberlerle birlikte şimdi kritik bir dönüm noktasından geçiyor.
Eski bir Britanya protektorası olan Somaliland, 26 Haziran 1960’ta Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazandı.
Ancak bu bağımsızlık yalnızca beş gün sürdü. 1 Temmuz 1960’ta, İtalyan yönetiminden yeni çıkan Somali ile birleşerek “Somali Cumhuriyeti”ni kurdu.
Bu birlik çok uzun ömürlü olmadı. 1980’lerin sonlarında patlak veren kanlı iç savaşın ardından Somaliland halkı birlikten ayrıldı ve 18 Mayıs 1991’de Burao’daki aşiret liderleri konferansında bağımsızlığını ilan etti.
O tarihten bu yana Somaliland, Somali’deki kaosun aksine barışçıl, çok partili ve demokratik bir sistemle yönetiliyor.
“De facto”dan “de jure”ye: Uluslararası hukuk krizi
Somaliland, uluslararası hukuka göre “fiili devlet” (de facto) olarak tanınıyor.
Dünya genelinde 23 ülkede temsilciliği olmasına rağmen henüz Birleşmiş Milletler tarafından “hukuken” (de jure) tanınmış bir devlet değil.
Ancak 2025 yılı bu durumun köklü şekilde değişeceği umudunu taşıyor.
ABD’den “Bağımsızlık Yasası” hamlesi
Amerikan Kongresi’nde Pensilvanya Cumhuriyetçi Temsilcisi Scott Perry, 12 Haziran 2025’te sunduğu “HR3992 – Somaliland Cumhuriyeti Bağımsızlık Yasası” ile dengeleri değiştirdi. Bu teklif yasalaşırsa ABD:
• Somali’nin Somaliland üzerindeki tüm hak iddialarını geçersiz kılacak,
• Somaliland’i resmen bağımsız bir devlet olarak tanıyacak.
Bu sürecin, Cumhuriyetçi cepheden Ted Cruz gibi isimlerin özel desteğiyle yürütüldüğü ve İsrail yanlısı Yahudi lobilerinin etkisiyle hız kazandığı iddia ediliyor.
Somalilandı İsrailin tanıması: İsrail’in ilk tanıması:
Somalilandı İsrailin tanıması, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in Somaliland’i resmen tanıdığını açıkladı.
Netanyahu, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar ve Somaliland lideri Muhammed Abdullah arasında imzalanan belge ile İsrail, dünyada Somaliland’i resmi olarak tanıyan ilk ülke oldu.
Karanlık senaryo: Gazze ve yeniden yerleştirme iddiaları
Somalilandı İsrailin tanıması, Bu ani tanımaların ardında insani bir trajedinin yattığı iddia ediliyor: Filistinlilerin yeniden iskânı.
İsrail’in Gazze’den kaçmaya zorladığı Filistinlileri yerleştirmek için Somaliland’i “yerleşim bölgesi” olarak belirlediği öne sürülüyor.
Somaliland hükümeti böyle bir teklif aldığını reddetse de bölgede aktivistler endişeli. İnsan hakları savunucusu Guled Ahmed Jama, bunun Somaliland’i “soykırıma ortak” hâline getirebileceği konusunda uyarıyor.