Anne ve babaya itaat, dinlerin ve ilahi öğretilerin üzerinde önemle durduğu en yüce insani ve ahlaki değerlerden biridir. Anne ve baba, Allah’ın iradesinden sonra insanın varlık sebebidir. Çocuklarını güvenli bir geleceğe ulaştırmak için büyük fedakârlıklar yapmış, emek ve zahmet çekmişlerdir.
Anne ve babaya itaati nasıl uygularız? Dinde Anne ve Babaya İtaatin Yeri
Anne ve babaya itaat, birçok yerde Allah’a itaatle birlikte anılmıştır. Çünkü bu itaatin değeri ve etkisi büyüktür. Yüce Allah, anne ve babaya iyilikle davranmayı, onlara sözle ya da davranışla zarar vermemeyi emretmiştir. Hatta en basit bir sözle bile incitmemeyi öğütleyerek: “Onlara ‘öf’ bile deme, onları azarlama; onlara güzel ve saygılı söz söyle” buyurmuştur. Bu da iyiliğin yalnızca görünür bir itaatten ibaret olmadığını, güzel söz ve nezaketi de kapsadığını gösterir.
Anne ve Babaya İtaatin Görünümleri
Anne ve babaya itaat; onların görüşlerine saygı duymak, nasihatlerini dikkate almak, yaşlandıklarında onlara hizmet etmek ve kalplerini hoşnut etmeye çalışmakla ortaya çıkar. Ayrıca onlarla konuşurken güzel bir üslup kullanmak, tartışmadan ve sesi yükseltmeden sabırlı davranmak da bu itaatin önemli göstergelerindendir.
Anne ve Babaya İtaatin Meyveleri
Anne ve babaya itaatin dünya ve ahirette pek çok karşılığı vardır. Rızkın bereketlenmesine, hayatta başarı ve huzura, gönül rahatlığına vesile olur. Aynı zamanda Allah’ın rızasını kazanmaya da sebeptir; çünkü Allah’ın rızası anne ve babanın rızasına bağlıdır. Hayat tecrübeleri de anne ve babasına iyi davranan evlatların daha dengeli ve başarılı bir yaşam sürdüğünü göstermektedir.
İtaatin Sınırları
Anne ve babaya itaatin büyüklüğüne rağmen, bu itaat Allah’a isyan içeren konularda geçerli değildir. Eğer anne ve baba dine aykırı bir şey emrederse, bu konuda itaat edilmez; ancak buna rağmen saygı ve iyilikten vazgeçilmez, sertlik ve kırıcı davranışlardan kaçınılır.
Günümüzde Anne ve Babaya İtaati
Teknolojinin ve hayatın yoğunluğunun arttığı çağımızda, bazı evlatlar anne ve babalarının haklarını ihmal edebilmektedir. Ziyaretlerin azalması ve iletişimin zayıflaması bu durumun en belirgin örneklerindendir. Oysa gerçek iyilik, sürekli hâl hatır sormak, onlarla ilgilenmek ve maddi destekten önce manevi destek sunmaktır.
Anne ve babaya itaat ağır bir yük değil, aksine büyük bir onur ve sevap kapısıdır. Bu itaat, güzel ahlakın göstergesi ve sağlam bir terbiyenin işaretidir. Anne ve babasına iyilik yolunu seçen kimseye Allah, hayatının her alanında hayır ve başarı kapılarını açar.
Anne ve babaya itaati nasıl uygularız?
Güzel davranış ve konuşma
Anne ve babayla saygılı ve nazik bir dille konuşmak, sesi yükseltmemek ve kırıcı sözlerden kaçınmak. Fikir ayrılığı olsa bile uygun ve yumuşak ifadeler seçmek. Onları dikkatle dinlemek ve sözlerini kesmemek.
Meşru konularda sözlerini yerine getirmek
Din ve ahlaka aykırı olmadığı sürece anne ve babanın isteklerini yerine getirmek. Mümkün olduğunca kendi isteklerini ikinci planda tutmak. İstenilen bir işi yaparken şikâyet etmemek ve hoşnutsuzluk göstermemek.
Yaşlılık dönemlerinde onlara iyilikle bakmak
Günlük işlerinde yardımcı olmak. Sağlık ve psikolojik durumlarını gözetmek. Tekrar eden sözlerine ya da zaman zaman gösterdikleri sertliğe sabırla yaklaşmak.
Yanlarında ve uzaktayken iyilikte bulunmak
Hayattayken de vefat ettikten sonra da onlar için dua etmek. Uzak olunduğunda hâl ve hatırlarını sormak.
İtibarlarını korumak ve başkalarının yanında kötü söz söylememek.
Görüş ayrılığında saygıyı korumak
Farklı düşünceler olduğunda, tartışmadan ve inatlaşmadan sakin bir dille ifade etmek.
Onların görüşlerini küçümsememek ya da alay etmemek.
Meşru konularda itaat ederken her durumda saygıyı sürdürmek.
Günah olan konularda itaat etmemek, iyiliği sürdürmek
Allah’a isyan içeren bir konuda anne ve babaya itaat edilmez. Buna rağmen iyilik, yumuşaklık ve güzel muamele devam ettirilir; sertlikten kaçınılır.