Türkiye’de tarımda çalışan nüfusun yüzde 15’in altına düştüğünü belirten Prof. Sencer Ayata, traktör alamayan yoksul çiftçilerin köyleri terk ettiğini aktardı.
Çoğu çiftçi için 50 dönümün önemli bir büyüklük olduğunu belirten Prof. Dr. Sencer Ayata, Orta Anadolu ve Doğu Anadolu coğrafyasında bir ailenin en temel ihtiyaçlarını karşılamasının ve asgari bir yaşam standardına ulaşmasının çok zor hatta imkansız olduğunu rakamlarla anlattı.
Ayata’nın analizi şöyle: 2023-2024’te dönüm başına maliyet 1200-1300 liranın altına düşmedi.
Bu da 50 dönümün maliyetinin yıllık 65 bin lira olduğunu gösteriyor. Yağışın az olduğu bu son yılda buğdayda dönüm başına verim 375 kilonun altında kaldı.
Bu, 50 dönümde 18-19, en fazla 20 ton buğday anlamına geliyor. Devlet kilo başına 9,5 (9,25) lira veriyordu ama genelde 8,5 liraya gidiyor.
Toplam gelir 175-180 bin lira. Maliyet 65 bin lira. Kazançlar 110-115 bin lira. Çoğu çiftçinin yıllık geliri ayda 10 bin liraya bile ulaşıyor.
ÇİFTÇİLER KÖYÜ TERK ETTİ
Çiftçilerin kullanmak zorunda olduğu gübre ve mazot gibi ürünlerin girdi fiyatlarındaki artış nedeniyle maliyetler arttı.
Tarım makineleşti. Dört çekerli, elektronik donanımlı bir traktörün fiyatı 5 ila 10 milyon lira arasında değişiyor.
Çok düşük gelir ve yüksek risk, çiftçileri arazilerini kiralamaya veya ortakçılarla anlaşmaya zorluyor. Ortaklık olduğunda masraflar yarı yarıya azalıyor. Risk de paylaşılıyor.
Daha kötüsü, birçok çiftçi tarlalarını boş bırakmayı tercih ediyor. Bu durum ülke için önemli bir kayba neden olur. Ortaklıklar ve kira sözleşmeleri genellikle köyde kalan az sayıda çiftçi ailesi tarafından yapılır.
Genellikle köyün dışında büyük arazi satın alanlar, kiracılara kullanmaları için traktör verirler.
Traktörden başka tarım yapılmadığı için küçük toprak sahipleriyle anlaşma yapanlar köyde kalıp traktörü olanlardır. Traktör alamayan yoksul çiftçiler ya köyü terk edip şehirde çalışırlar ya da traktör kiralarlar.
kaynak: