COVID-19 pandemisi yalnızca bir sağlık krizi değildi; Türkiye’de günlük yaşamın temel dinamiklerini sarsarak toplumun alışkanlıklarını ve bakış açısını yeniden şekillendirdi.
Alışverişten sosyal ilişkilere, uzaktan çalışmadan hijyen anlayışına kadar birçok alanda gözle görülür değişimler yaşandı.
Pandemi Öncesi: Geleneksel Yaşam Ritmi
2020 öncesinde Türkiye’de hayat daha sosyal ve hareketliydi. Kafeler geç saatlere kadar dolup taşar, pazar yerleri kalabalık olur, geniş aile buluşmaları hayatın vazgeçilmez bir parçasıydı. İş hayatı çoğunlukla yüz yüze yürütülür, alışveriş ise ağırlıklı olarak fiziksel mağazalardan yapılırdı.
Pandemi Sonrası: Kapalı Kapılar Ardında Yeni Alışkanlıklar
Kapanma dönemleri ve sağlık endişeleri, günlük yaşamda kalıcı olabilecek yenilikleri beraberinde getirdi:
- Online alışveriş patlaması : İnternetten alışveriş oranı, daha önce bu yönteme uzak olan yaş gruplarında bile hızla arttı. Temassız ödeme ve dijital cüzdan kullanımı yaygınlaştı.
Küçük ölçekli sosyal ilişkiler : Büyük toplu etkinlikler yerini küçük buluşmalara veya çevrim içi görüşmelere bıraktı.
- Uzaktan çalışma düzeni : Birçok şirket hibrit modele geçti; çalışanlar haftanın belirli günlerinde evden çalışmaya başladı.
Uzman Görüşü: Geçici mi, Kalıcı mı?
İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Aylin Kaya, pandeminin bir “toplumsal hızlandırıcı” etkisi yarattığını belirtiyor:
“Online alışveriş ve uzaktan çalışma gibi bazı değişimler kalıcı olacak. Ancak geleneksel sosyal buluşmalar, zamanla kısmen geri dönebilir.”
Geri Dönüş Var mı?
Her ne kadar birçok insan pandemi öncesinin hareketli sosyal hayatını özlese de, teknolojiyle iç içe geçen yeni düzenin kolay kolay terk edilmeyeceği görülüyor. Pandemi, Türkiye’de yaşamın kapalı kapılar ardında bile köklü biçimde değişebileceğini kanıtladı.