EYT çalışmalarında emekli olanlara yapılacak kıdem tazminatı ödemeleri için önemli bir formül önerildi.
Emekli olacak yaşa gelenlere yapılacak kıdem tazminatı için önemli bir formül önerildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da teklife olumlu bakıyor. Emekli olacak yaşta olanların çalışmaları sona ererken, emekli olanlara kıdem tazminatı ödenmesi için de formül aranıyor.
Bu konudaki öncelikli talepler arasında “Emeklilik sonrasında aynı işyerinde çalışmaya devam edenlere kıdem tazminatı ödenmesine ilişkin yasal düzenlemenin yapılması” gerektiği öğrenildi.
Hürriyet’te yer alan habere göre, talebin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından değerlendirildiği ve olumlu karşılandığı belirtildi. Yürürlükteki mevzuata göre kıdem tazminatı işçi ile işveren arasındaki sözleşme ile emeklilik işlemleri yapılırken sıfırlanabilmekte veya işyeri sorumluluğunda kıdem tazminatı hesabında kalmaya devam etmektedir.
İşverenler, yasal bir garanti ile net bir ödeme kuralı istiyor. İşverenlerin talebinin asıl sebebinin ise aynı zamanda oluşacak kıdem tazminatı yükü olduğu belirtiliyor. Hesaplamalara göre olası EYT düzenlemesinden sonra ilk yılda emekli olacak kişi sayısı 1.6 milyon kişiye çıkacak. Bunun 528 milyar TL’lik ek bir fonla sonuçlanacağı belirtiliyor.
Bazı şirketlerin kıdem tazminatı yükünün 1 milyar lirayı geçtiği belirtilirken, işveren örgütleri “kıdem tazminatı yükünün nakit dengemizi bozmaması” yönündeki beklentilerini dile getirdi.
TİSK, 3 Kasım’da yaptığı açıklamayla ilk olarak işverenlerin EYT yönetmeliğine ilişkin beklentilerini gündeme getirdi. TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol, yönetmeliğin nitelikli iş gücü kaybı, kıdem tazminatı yükü gibi ek maliyetleri dikkate alacak uygun çözümlerle hazırlanmasının kritik önem taşıdığına işaret ederek bir dizi toplantı gerçekleştirdi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin de bu görüşmelerin ardından bazı talepleri memnuniyetle karşıladıklarının mesajını verdi. Geçtiğimiz günlerde bir TV kanalına açıklamalarda bulunan Bilgin, EYT’lilerin kıdem tazminatına ilişkin işverenlerin taleplerine değindi.
Bilgin, “Hükümetin bu konuda da bazı formülleri var. Her şeyden önce, bu büyük bir sorun değil. Çünkü işveren kıdem tazminatını vergiden kesiyor. Ayrıca işveren işçi ile kendi arasında anlaşarak kıdem tazminatını taksitlendirebilir.
TİSK’in talepleri arasında yer alan emekli çalışanların primlerinin diğer çalışanlarla eşitlenmesi için düzenleme yapılacağını belirten Bilgin, “İşveren emekliyi çalıştırıyorsa devlete normal çalışandan daha fazla prim ödüyor. Oradaki primi eşit seviyeye getireceğiz. Yani bu işçiyi EYT’den işverene atmayın, çalıştırınız. Sizi destekleyeceğiz” dedi.
Yeni asgari ücretin ise 7 bin 500 TL civarında olması bekleniyor. Açlık sınırı 7.552 TL’dir. Enflasyon farkından dolayı emekli maaşlarındaki artış yüzde 15-20 civarında olabilir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını 7 Aralık 2022’de yapacak. 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olacak yeni asgari ücret de Aralık ayında belirlenecek.
Şu anda net asgari ücret 5 bin 500 TL. AKP hükümeti, 2023 seçimlerini dikkate alarak yeni asgari ücreti bir ölçüde artırmayı düşünüyor. Merkez Bankası’nın 2022 yıl sonu enflasyon hedefi dikkate alındığında yeni asgari ücretin 7 bin 500 TL civarında olması bekleniyor.
Sendikaların tespitine göre ülkemizde açlık sınırı halen 7 bin 500 TL civarında. DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası Araştırma Merkezi (BİSAM) tarafından 2022 yılı Ekim ayı sonu itibarıyla sadece yemek giderlerinden oluşan dört kişilik bir aile için açlık sınırı 7 bin 552 lira olarak belirlendi.
Türk-İş’in Ekim ayı sonu itibarıyla belirlediği açlık sınırı 7 bin 425 TL. Dört kişilik bir ailenin eğitim, sağlık, barınma, ısınma ve ulaşım gibi giderlerini oluşturan yoksulluk sınırı Türk-İş’e göre 24 bin 185 TL, BİSAM’a göre 26 bin 123 TL.
SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarındaki artışı enflasyon farkı belirliyor. Temmuz-Ekim 2022 dönemini kapsayan dört aylık enflasyon farkı yüzde 10,84 oldu. Aralık ayı sonunda ise bu farkın %15’e ulaşması bekleniyor.
AKP hükümetinin bu enflasyon farkına yüzde 5’lik bir refah payı eklemesi beklendiğinden, işçi ve Bağ-Kur emeklilerine yönelik yılbaşı zammının yüzde 15-20 arasında olabileceği hesaplanıyor. Memurların maaşları kamuda toplu sözleşme hükümlerine göre belirlenmektedir.
Şu anda en düşük işçi emekli maaşı 3 bin 500 TL. En düşük Bağ-Kur emekli maaşı 4 bin 7 TL. En düşük işçi emekli maaşının yeni yılda en fazla 4 bin 500 TL’ye çıkarılacağı belirtildi. Bu durumda emekliler çok zor koşullarda yaşayabilmektedir.
Türkiye’de 13 milyon 833 bin emeklinin yarısı 7 milyon emekli maaşıyla geçinemiyor, emekli olduktan sonra çalışmak zorunda. Asgari Ücret Tespit Yönetmeliği’ne göre asgari ücretin belirlenmesinde “yaşama endeksi” de dikkate alınmaktadır.
Bu veriler ışığında asgari ücretliler için “açlık endeksi” ve emekliler için adeta ölüm döşeğinde olan “ölüm endeksi” dikkate alınmış gibi görünüyor. Avrupa Birliği’nde asgari ücretle çalışanların oranı, toplam ücretliler içinde yüzde 4’ü bile bulmuyor.
