Hiper enflasyon Türkiye’yi vurdu. Vatandaşları rahatlatmak için yapılan çabalar hakkında arka arkaya açıklamalar yapılmasına rağmen.
Enflasyon, vatandaşların üzerindeki yükü hafifletme çabaları hakkında peş peşe yapılan açıklamalara rağmen, Türkiye’yi yeniden sert vurdu. Yıllık enflasyon oranı beklenenin üzerine çıkarak geçen Kasım ayında yüzde 14,03 ile Türk lirasının döviz kurundaki döviz kurundaki bozulma nedeniyle Ağustos 2019’dan bu yana en yüksek seviye oldu. Yeni enflasyon rakamları, Türkiye merkez bankasının geçtiğimiz ay faiz oranlarını önemli ölçüde artırma yönündeki yeni liderliğindeki hamlesinin ardından, para politikasını sıkılaştırmaya yönelik baskıları sürdürüyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, tüketici fiyatları geçen Ekim ayına göre aylık bazda yüzde 2,3 arttı. Yıllık bazda enflasyonun yüzde 12,6 olması bekleniyordu.
Corona virüsünün ilk dalgasıyla mücadelede alınan sıkılaştırma önlemleri nedeniyle yılın ikinci çeyreğinde yaşanan sert ekonomik düşüşe rağmen, Türkiye’de enflasyon oranı bu yılın başından bu yana yüzde 12 civarında seyretti. Türk lirasının dolar karşısında değer kaybetmesi ve yıl başından bu yana değerinin yaklaşık yüzde 30’unu kaybetmesi, döviz cinsinden ithalat yaparak fiyatların yükselmesine neden olmuş ve enflasyonu yıl boyunca yüzde 12’ye yakın tutmuştur. Veriler, üretici fiyat endeksinin Kasım ayında aylık bazda yüzde 4, 8 artarak yıllık yüzde 23, 11 ‘lik bir artışa işaret ettiğini gösterdi. Türkiye Hazine ve Maliye Bakanı Lotfi Iloan, yeni enflasyon verileri hakkında yorum yaparak, bakanlığının yüksek enflasyonun vatandaşlar üzerindeki etkilerini azaltmak için tüm enerjisi ile çalıştığını söyledi.
Geçen ay, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal’ı görevden alarak yerine eski Hazine ve Maliye Bakanı Naji Ağbal’ı atadı ve damadı Hazine ve Maliye Bakanı Prat Albayrak istifa etti ve yerine Erdoğan’ın önceki hükümetlerinden Lotfi Elwan getirildi. Yeni ekip, en önemlisi faiz oranını 475 baz puan artırarak yüzde 15’e çıkarmak ve iki yıl içinde Türkiye’nin döviz rezervlerinin büyük bir kısmını lirayı savunmada tüketen Albayrak’ın koyduğu bazı kredi kurallarını değiştirmek olan döviz kurunu kontrol altına almak için önlemler aldı. Türkiye’nin devlet varlık fonu, geçtiğimiz Ekim ayında ilk uluslararası tahvil ihracını erteledikten sonra 2021’de tahvil ihraç etmeyi planlıyor. Geçen yıl 240 milyar dolarlık varlıkları denetleyen ve başkanlığını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı fon, planlanan dolar cinsinden tahvil ihracını “piyasa koşulları nedeniyle” ertelediğini söylemişti.
Fon, her 18 ila 24 ayda bir tahvil ihraç etmeye başlayacak. Geçtiğimiz hafta fon, son yıllarda çok sayıda varlığın Katar’a satılması nedeniyle Türk muhalefetinin öfkesine yol açan bir hamle ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın yüzde 10 hissesini Katar Yatırım Kurumu’na sattı. Türk muhalefet partisi “Gelecek” Partisi genel başkanı Ahmet Davutoğlu, Erdoğan’ı “sahtekârlıkla” suçlayarak “aklının başına dönmesini” istedi.
Türkiye Merkez Bankası’nın yeni yönetiminin öncelikleri, faiz oranlarını 475 baz puan artırarak yüzde 10,25’ten yüzde 15’e çıkarma cesur kararıyla vurgulandı. Bankanın tüketici fiyatlarını yüzde 10’un altına çekmek için başlattığı çabaların bir göstergesi olarak, faiz oranlarında önemli bir artışla temsil edilen para politikası araçlarının kullanılmasıyla enflasyon ilk hedef ve merkez bankasının başı olarak ortaya çıkıyor. Merkez Bankası, Para Politikası Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, önümüzdeki dönemde enflasyonda sürdürülebilir bir düşüş sağlanana kadar sıkı parasal duruşun sıkı bir şekilde sürdürüleceğini söyledi.
Merkez bankası resmi internet sitesinde yayınlanan açıklamada, “Kalıcı olarak düşük bir enflasyon ortamı yaratmak, genel ekonomi ve finansal istikrarı olumlu yönde etkileyecektir.” Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre geçen Ekim ayında enflasyon oranı yıllık bazda yüzde 11,89 artarken, Merkez tüketici fiyatlarını ortalama yüzde 8 düşürmek istiyor. Merkez bankaları, bankalar arası borçlanma maliyeti olan baz faiz oranını belirlerken, bankalar ve finansal kuruluşlar kredi ve tasarruf faiz oranını baz faiz oranına göre belirler.
