TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, son zamanlarda artarak devam eden orman yangın ile ilgili verileri paylaştı.
İzmir İl Koordinasyon Kurulu’ndan Çarpıcı Yangın Verileri
TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, son zamanlarda artan orman yangınlarıyla ilgili verileri paylaştı.
Son 11 yıla ait verileri değerlendiren açıklamada, “Geleceğimiz ormanlarımızla birlikte yanıyor.
Olayların gidişatı endişe verici. Geçmiş yıllarda en çok Akdeniz ve Ege Bölgeleri yangınlardan etkilenirken, ne yazık ki artık ülkemizin tüm ormanları, bilinen küresel iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle risk altındadır.” denildi.
TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, son zamanlarda artan orman yangınlarıyla ilgili çarpıcı verileri, yangınların nedenleri ve alınması gereken önlemlerle birlikte kamuoyuyla paylaştı.
Orman Genel Müdürlüğü (OGM) kayıtlarına göre, 2021 yılına kadar Türkiye’de yıllık ortalama yanmış alan miktarında önemli bir düşüş yaşanırken, yangın sayısında ise önemli bir artış gözlemlenmiştir.
15 GÜNDE 139 BİN 503 HEKTAR ALAN YOK OLDU
Yıllık yangın sayıları, orman yangınlarının değerlendirilmesinde önemli verilerdir.
2011-2020 yılları arasındaki 10 yıllık ortalamalara göre, yılda ortalama 2.631 orman yangınında ortalama 8.999 hektar orman alanı yandı.
2021 yılında 737 orman yangınında 139.503 hektar, 2022’de 2.160 yangında 12.799 hektar, ve 2023’te 2.579 yangında 15.520 hektar orman alanı yanmıştır.
Diğer yandan, yangın başına yanan alan miktarında sürekli bir artış gözlemlenmektedir.
2021 yılında, 28 Temmuz – 13 Ağustos tarihleri arasında geçen 15 günlük sürede 139.503 hektar alan tahrip olmuş.
Bu da ülkenin tarihindeki en büyük orman yangını olmuştur. 2019 yılından bu yana ortalamanın 2-3 katı, hatta 2021’de 15 katı yangın meydana gelmiştir.
Son yıllarda, yangınlar özellikle şehirlerin yakınlarında artmıştır
İzmir’de olduğu gibi, şehirlerin çevresindeki ormanların kaldırılarak yerleşim alanları oluşturulması, insanları ormana daha da yaklaştırarak yangın riskini artırmıştır.
YANGINLARIN %32’Sİ İHMAL, %5’İ KASITLI, %5’İ KAZA
2011-2023 yılları arasındaki 13 yılın yangın nedenleri değerlendirildiğinde; yangınların %32’si ihmal ve dikkatsizlik, %5’i kasıtlı, %5’i kaza sonucu çıkmış.
%46’sı ise nedeni bilinmeyen yangınlardır. Yangınların %88’i insan kaynaklı, %12’si ise yıldırım gibi doğal nedenlerle çıkmıştır.
Orman yangınlarının nedeni insan kaynaklı veya doğal olsa da, yangının ilk çıkış anı ve gelişimi meteorolojik koşullara bağlıdır.
Bu nedenle, yaz aylarında meteorolojik koşullar orman yangınları için uygun olduğunda yangın riski yüksektir ve çıkan yangının davranışı meteorolojik koşullarla belirlenir.
Güncel hava tahminleri ve meteorolojik bilgiler, yangın söndürme çalışmalarında kullanılacak teknikler için son derece önemlidir.
Başka bir deyişle, meteorolojik koşullar ve parametreler orman yangınlarının oluşumu, şiddeti ve süresi üzerinde önemli bir faktördür.
GEÇEN YILA GÖRE YANGINLAR ARTTI
Özellikle Haziran 2024’te aşırı sıcak hava koşulları nedeniyle, orman yangınlarının sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre 4,3 kat artmış ve yanan orman alanı 25,3 kat artmıştır.
Yine Ağustos ayının sonuna gelmeden, aşırı hava koşulları nedeniyle orman yangınlarının sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre 1,30 kat, yanan orman alanı ise 5,8 kat artmıştır.
Haziran ayında Diyarbakır ve Mardin illerinde çıkan arazi yangınlarında ne yazık ki 15 vatandaşımız hayatını kaybetmiş ve yüzlerce küçük ve büyükbaş hayvan ölmüştür.
BERGAMA ORMAN İŞLETME MÜDÜRÜ ŞAHİN DÖNERTAŞ HAYATINI KAYBETTİ
29 Haziran 2024’te ülke genelinde 44 yangın çıkmış, bunlardan 11’i kritik bölgelerde, 30’u ise orman yangınıdır. Bu yangınlardan 16’sı İzmir’de olmuştur. Aynı gün Çeşme’de 330 hektar, Menderes’te ise 74 hektar alan tahrip olmuştur.
İzmir – Selçuk – Kuşadası karayolunda çıkan orman yangınında, Selçuk ve Kuşadası sınırları içinde yaklaşık 590 hektar orman arazisi yanmıştır.
Bu yangınlarda 18 Temmuz 2024 tarihinde, Bergama’daki orman yangınıyla mücadele ederken Orman İşletme Müdürü Şahin Dönertaş hayatını kaybetmiştir. Ailesine ve sevdiklerine başsağlığı ve sabır diliyoruz.
Bu kayıp, ilk bakışta bir iş kazası gibi görünse de, ne yazık ki iş kazasının ötesinde zor koşullarda uzun ve yorucu çalışmalar sonucunda meydana gelmiş olması düşündürücüdür.
Tüm yetkililere burada hatırlatmak isteriz ki, riskli işlerde çalışan tüm personelin risk faktörlerini azaltmak için gerekli tüm önlemleri alması gerekmektedir.
AĞUSTOS’TA 72 YANGIN, 5 BİN HEKTAR ZARAR
16 Ağustos 2024 tarihinde, Bolu, Muğla, Manisa, Uşak, İzmir ve Aydın başta olmak üzere ülke genelinde 72 yangın çıkmıştır. OGM verilerine göre, yangınların neden olduğu zarar gören alan 5 bin hektarı aşmıştır.
Son verilere göre, ülke genelinde yanan alan miktarı 20.000 hektarı aşmıştır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ VE TÜM CANLILARIN TRAJİK ÖLÜMÜ
Bitki örtüsü ve tüm canlılarıyla gözlerimizin önünde trajik bir şekilde tükenen doğamız ve can kayıplarımız hepimizi derinden etkilemektedir.
Yangınların bir diğer sonucu ise, şehirlerin özellikle yok edilen bitki örtüsü ile sellere ve heyelanlara karşı savunmasız hale gelmesidir. Bilindiği üzere, İzmir, mevsimsel yağışlar sonucunda bile sellere maruz kalmaktadır.
Yangınların, geçirimsiz kaya birimlerine sahip bölgelerde yüzey akışını tetikleyerek, özellikle Karşıyaka-Çiğli bölgesinde kış aylarında ciddi sellere neden olacağı ve yüksek eğimli bölgelerde üstteki ayrışmış bölümün hassaslaşarak yer kütlesi hareketlerine yol açacağı unutulmamalıdır.
Kısacası, geleceğimiz ormanlarımızla birlikte yanıyor. Olayların gidişatı endişe verici.
Geçmiş yıllarda yangınlardan en çok etkilenen bölgeler Akdeniz ve Ege bölgeleri olurken, ne yazık ki artık ülkemizin tüm ormanları küresel iklim değişikliğinin bilinen etkileri nedeniyle risk altındadır.
Yangın sayısındaki sürekli artış ve son yıllarda giderek daha fazla hissedilen iklim değişikliği belirtileri, hava sıcaklığı artışı ve kuraklığın yangın sayısı üzerindeki etkisi de artmaktadır. Yangın risk analizlerinde meteorolojik veriler.
Yangının ilk çıkış anından itibaren, yangının devam eden süreci sırasında, yangın söndürme çalışmaları esnasında ve yangın sonrası süreçte izlenmesi ve değerlendirilmesi gereken bilgilerdir.
Orman yangınlarına müdahale etmek ve kontrol altına almak için geliştirilen modeller ve sistemler ancak meteorolojik verilerle işlevsel hale gelebilir.
100’DEN FAZLA UÇAK YETERSİZ
Bu veriler ortadayken, yangınlarla mücadele eden kurumlar ve siyasi güç her zamanki gibi bu konuda yetersiz kalmaktadır.
Geçmiş yıllarda tüm medya ve muhalefet uçak ve ekipmanların yetersiz olduğunu söylerken, bugün OGM verilerine göre 100’den fazla uçak bulunmasına rağmen, bunlar hâlâ yetersiz kalmaktadır. Bu böyle devam ederse, yakın gelecekte sayıları iki katına çıksa bile yine de yetersiz kalacaklarından korkuyoruz.
Kaynak
https://www.gazetemizmir.com/izmir-il-koordinasyon-kurulu-ndan-carpici-yangin-verileri/108133/