Milyonlarca kişi, Türkiye cumhurbaşkanlığı bilgi uçurma platformu aracılığıyla eleştirmenleri hedef alarak birbirini ihbar etti.
Türk hükümeti Pazar günü, toplam başvuruların yüzde 97’sini çevrimiçi alan Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’nin (CİMER) 2021 istatistiklerini açıkladı. Resmi rakamlara göre geçen yıl CİMER’e 6,1 milyon kişi başvurdu, bunların yarısı şikayette bulundu veya diğerlerini ihbar etti. Hükümetin, vatandaşların yönetimle kaynaşması için bir fırsat olarak nitelendirdiği halkla ilişkiler merkezi, eleştirmenlerin ve iktidar yanlıları tarafından yaşam tarzları beğenilmeyen kişilerin rapor edildiği bir platforma dönüştü.
Tüketici internet sitelerine yapılan şikayetler, CİMER’e yapılan taleplerin önemli bir bölümünün ekonomik sıkıntı yaşayan vatandaşları içerdiğini gösteriyor. İletişim merkezini denetleyen Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na göre CİMER, bir önceki yıla göre yüzde 4 artışla 6,1 milyon başvurunun 5,5 milyonuna yanıt verdi. Merkeze yapılan başvuruların yüzde 45’i talep, yüzde 40’ı şikayet, yüzde 8’i bilgi edinme, yüzde 7’si ise teşekkür, görüş/öneri şeklinde gerçekleşti. Başvuruların yüzde 55’ini merkez teşkilat, yüzde 45’ini yerel yönetimler aldı. Yaklaşık 600.000 CİMER başvurusuna “teşekkür ederim” mesajı verildi.
Hükümetten yapılan açıklamaya göre CİMER, savunma sanayiindeki yeniliklerin ardından, yerli elektrikli otomobilin prototiplerinin ortaya çıkması, Ayasofya’nın ibadete açılması ve Karadeniz’deki doğalgaz rezervlerinin keşfi nedeniyle çok sayıda tebrik mesajı aldı. Ancak, mali yardım taleplerine veya içeriğine ilişkin herhangi bir veri açıklanmadı.
Müdürlük, sadece devletin COVID ile ilgili teşviklerinden yararlanmak isteyenlerin çok sayıda başvuru yaptığını belirtiyor. CİMER’e TC kimlik numarası ve geçerli bir e-posta hesabı üzerinden başvuru yapıldığından, vatandaşların kendilerine bir şey olacağı korkusuyla hükümeti eleştiren mesajlar göndermeleri pek olası değildir.
CİMER, Türk kamuoyunda yetkililerden sonuç alamayan vatandaşların son çare olarak başvurduğu bir platform olarak biliniyor. Başvuruların artması kurumlara olan güvenin de azaldığına işaret ediyor. Başvurunun cumhurbaşkanlığı tarafından iletilmesi halinde daha etkili sonuçların elde edileceğine dair bir izlenim de var. 2018 yılındaki başkanlık sistemine geçişle birlikte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tek karar verici konumunda olduğunu ve cumhurbaşkanlığına bağlı kurumların güçlendiğini teyit ediyor.
CİMER’e başvurular her yıl artıyor. türkiye24’ün derlediği rakamlara göre, 2017’de sadece 2,6 milyon iken, 2019’da 3,1 milyon ve 2020’de 5,8 milyon kişi başvurdu. Hükümet, bu artışı bir başarı olarak değerlendiriyor ve daha fazla vatandaşın hükümetle temasa geçmesini görüyor. Son yıllarda Türkçe sözlüğe giren deyimlerden biri de “Seni CİMER’e şikayet edeceğim”. Özellikle hükümet karşıtları için sıkça kullanılan bu ifade, boş yere ortaya çıkmadı. 2016’daki tartışmalı darbe girişiminin ardından cumhurbaşkanını eleştiren Gülen hareketi mensuplarına yönelik yürütülen cadı avında çok sayıda kişinin Gülenci olduğu CİMER’e bildirildi. Mağdurların önemli bir kısmı, aleyhindeki tek delilin CİMER’e yapılan ihbarlar olduğunu iddia etmektedir.