Yeni eğitim-öğretim yılına sayılı günler kala, çocukların okullar a daha çabuk adapte olmaları için yapılacak hazırlıklar büyük önem taşıyor. Bu süreçte çocuklara rehberlik etmek, stresi büyük oranda hafifletiyor.
Yaklaşık 20 milyon öğrenci, yeni eğitim öğretim yılı için geri sayımı başlattı.
Okulun ilk günü çocuklar için heyecan verici olabileceği kadar, stresli de olabilir.
Bu süreçte ebeveynlerin rolü, çocukların kaygısını hafifletmek ve okula daha rahat bir şekilde başlamalarını sağlamak açısından büyük önem taşır.
Peki, hangi yaş grupları okul stresi ve kaygısından en fazla etkilenir?
Bu dönemi daha kolay atlatmak için ebeveynler ne yapmalıdır?
Ebeveynlerin hangi davranışları çocuklarda kaygıyı artırır?
Eğitim Uzmanı Ömer Öcal, bu konudaki sorularımızı yanıtladı.
“Okulda çok mutlu olacaksın” ve “Okulda birçok arkadaşın olacak” gibi gerçekçi olmayan ifadelerden kaçınılmalıdır.
Çünkü ebeveynlerin söyledikleri bilgiler gerçekleşmediğinde, çocuk hayal kırıklığına uğrar ve okul hakkında olumsuz bir algı geliştirebilir.
Okul stresi en çok 1. sınıf, 5. sınıf ve 9. sınıflarda görülür
2024-2025 eğitim öğretim yılı, 9 Eylül Pazartesi günü başlayacak.
Okulların açılmasıyla birlikte hem çocuklar hem de ebeveynler için heyecanlı ama stresli bir dönem başlamış olacak.
Eğitim Uzmanı Ömer Öcal, okul stresini kontrol altına almak için ebeveynlerin öncelikle kendi kaygılarını yönetmeleri gerektiğini açıklıyor. Özellikle ilk günlerde stres yoğun olabilir.
Öcal, okul stresinin en çok 1. sınıf, 5. sınıf ve 9. sınıflarda görüldüğünü belirtiyor. Belirtiler hem psikolojik hem de fizyolojik olabilir…
“1. ve 5. sınıflarda fizyolojik belirtiler arasında mide ağrıları, baş ağrıları, yorgunluk ve isteksizlik yer alabilir.
Psikolojik belirtiler ise daha çok 9. sınıf öğrencilerinde görülür. Çocuklarda dikkatsizlik, kararsızlık ve sessizlik olabilir. Belirsizlik nedeniyle isteksizlik yaşanabilir.
Bölüm ne olacak? Üniversite ne olacak? Nasıl uyum sağlayacağım? Bu nedenle, 9. sınıf, 5. sınıf ve 1. sınıflarda yönlendirme konusuna büyük önem vermek faydalıdır.”
Stresin çocuklar üzerindeki bazı etkileri
Fiziksel etkiler
Okul stresi, çocukların fiziksel sağlığını olumsuz etkileyebilir. Stres, baş ağrısı, mide ağrısı ve uykusuzluk gibi belirtilere yol açabilir.
Uzun vadeli stres, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve çocukların daha sık hastalanmasına neden olabilir.
Duygusal etkiler
Stres, çocukların duygusal sağlığını da etkileyebilir. Kaygı, endişe ve düşük özsaygı gibi duygusal problemler, okul stresinin yaygın sonuçlarıdır.
Başarısızlık korkusu veya sosyal uyum problemleri, çocukların duygusal dengesini bozabilir ve mental olarak tükenmelerine yol açabilir.
Bilişsel etkiler
Çocuklar, stres altında dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon zorluğu yaşayabilirler.
Bu durum, akademik performansı olumsuz etkileyebilir ve öğrenme ve bilgi işleme yeteneklerini azaltabilir.
Sosyal etkiler
Stres, çocukların arkadaşları ve aileleriyle iletişim kurmasını zorlaştırabilir.
Sosyal geri çekilme ve izolasyon, stresin bazı sosyal etkilerindendir ve çocukların sosyal becerilerini olumsuz etkileyebilir.
Davranışsal etkiler
Okul stresi, çocukların davranışlarında değişikliklere neden olabilir. Sinirlilik, saldırgan davranış veya geri çekilme gibi tepkiler görülebilir.
Ayrıca bazı çocuklar, stresle başa çıkmak için olumsuz alışkanlıklar geliştirebilirler.
Ebeveynlerin tutumları da çocuklarda stresi artırabilir
Okulun ilk günleri sadece çocuklar için değil, ebeveynler için de stresli olabilir.
Ancak ebeveynlerin kendi endişelerini çocuklarına yansıtmamaları çok önemlidir. Bazen ebeveynlerin okullarla ilgili söyledikleri ve tutumları, çocuklarda olumsuz bir algı oluşturabilir.
Bu durum, stresi artırır. Ömer Öcal, ebeveynlerin bu davranışlarını şu şekilde açıklıyor:
“Ebeveynler, kesinlikle çocuklarının önünde okul hakkında olumsuz eleştirilerde bulunmaktan kaçınmalıdır.
Ayrıca okulu bir disiplin ve ceza yöntemi olarak kullanmamalıdırlar.
Bazen ebeveynler, çocukları dinlemediklerinde okulu bir korku veya tehdit yöntemi olarak sunabilirler, örneğin ‘Yarın okula gittiğinde öğretmenin sana kızacak’ veya ‘Okul seni adam yapacak’ gibi.
Bu tür ifadelerden kaçınılmalıdır
Öcal, okul hakkında gerçekçi olmayan beklentilerin oluşturulmasının da olumsuz etkiler yarattığını vurguluyor.
“Okul hakkında yanlış bilgiler verilmemelidir. ‘Okulda çok mutlu olacaksın’ ve ‘Okulda birçok arkadaşın olacak’ gibi gerçek dışı ifadelerden kaçınılmalıdır. Çünkü ebeveynlerin verdiği bilgiler gerçekleşmediğinde çocuk hayal kırıklığına uğrar.
Bundan sonra, okul hakkında olumsuz bir algı geliştirirler. Bu nedenle, okul hakkında verilen bilgilerin doğru, sağlıklı ve gerçekçi olması gerekmektedir.”
Peki, ebeveynler okul stresini azaltmak için ne gibi pratik önlemler alabilirler?
Sakin ve Destekleyici Olun
Sakin ve güven verici bir tutum, çocukların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur. Çocukların duygusal tepkilerini anlamak ve desteklemek bu süreçte çok değerlidir.
Önceden Hazırlanın
Okula dönüşü kolaylaştırmanın en etkili yollarından biri, önceden hazırlık yapmaktır.
Okul malzemeleri ve kıyafetleri çocuklarınızla birlikte hazırlamak, son dakikada yaşanan aceleleri önler ve çocukların okula daha hazırlıklı hissetmelerini sağlar.
Bu hazırlık süreci aynı zamanda çocukların sorumluluk duygusu kazanmalarına yardımcı olur ve sürecin bir parçası olmalarını sağlar.
Erken Yatış ve Sabah Rutini Oluşturun
Uyku düzenleri, çocukların okul hayatına uyum sağlamasında kritik bir rol oynar.
Okul başlamadan birkaç gün önce çocukların uyku düzenlerini okul saatleriyle uyumlu hale getirmek, ilk günkü yorgunluk ve stresi azaltabilir. Sabahları, çocukların güne telaşsız ve rahat başlamalarını sağlamak için biraz daha erken kalkmak faydalı olabilir.
Kaygıları Normalleştirin
Çocuklar okul hakkında çeşitli kaygılar yaşayabilirler. Bu kaygılar, yeni bir ortama giriş, öğretmenle tanışma veya arkadaş edinme gibi konularla ilgili olabilir.
Çocuğunuzun hislerini dinleyin ve bunların normal olduğunu belirtin. Çocuklar, duygularını ifade edebildiklerinde daha güvende hissederler.
Kaynak
https://pasajblog.turkcell.com.tr/2024-yilinda-okullar-ne-zaman-kapanacak/