Papa 14 leonun Türkiye ziyareti: Hristiyanlar Türkiye nüfusunun büyük bir yüzdesini oluşturmasa da, Katolik Kilisesi’nin Papa’sı ülkeyi ziyaret etme konusunda uzun bir geçmişe sahiptir.
Papa 14 leo Benedict 2006’da, Papa Francis ise 2014’te resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Ancak bu ziyaretlerin hiçbiri, Papa 14 Leo’nun son ziyareti kadar büyük bir tartışmaya yol açmamıştır.
Papa 14 leonun Türkiye ziyareti: İznik Gölü Kıyılarındaki Önemli Dini Ayin
Türk toprakları, Hristiyanlık tarihinde önemli bir sembolik öneme sahiptir. İzmir’deki Meryem Ana Kilisesi, yarı hac yeridir. En eski ve en büyük kiliselerden biri olan Ayasofya, yüzyıllardır Hristiyanlar için büyük öneme sahip bir yer olmuştur.
Ancak İznik şehri farklı ve daha derin bir öneme sahiptir; Hristiyan inancının temellerinin atıldığı ve önemli bir dönüm noktasına ulaşıldığı yerdir.
Papa 14 leo’nin Erdoğan’ı ziyareti: 1700 yıl önce (MS 325), din adamları İznik’teki imparatorluk sarayının (İznik Sarayı) büyük salonunda, Hristiyanlığı ve tarihini şekillendiren kararlar aldıkları Birinci İznik Konsili olarak bilinen toplantı için toplandılar. Bu nedenle İznik her zaman özel bir saygıyla anılır.
Papa 14 leonin Erdoğanı ziyareti: Kompleksi barındıran tarihi bina, 740 yılında bir depremde yıkılmış ve ardından İznik Gölü’nün yükselen suları altında kalmıştır.
2014 yılında sular çekilince binanın kalıntıları ortaya çıkmış ve bilim insanları, ünlü kompleksin burada inşa edildiği sonucuna varmışlardır.
Papa 14 Leo, bu kalıntıların üzerine inşa edilmiş bir platformda Ortodoks Patriği Bartholomeos ile ortak bir ayin düzenledi.
1700 yıl sonra ilk kez, iki farklı Hristiyan mezhebi İznik’te ortak bir ayin düzenleyerek dünyaya önemli bir mesaj verdi. Bu durum bazılarını memnun ederken, bazılarını endişelendirdi.
Hristiyanlar kime karşı birleşiyor?
“Ekümenizm” kavramı Türkiye’de uzun yıllardır tartışma konusu olmuştur. Konstantinopolis Ortodoks Patriği Bartholomeos, “Ekümenik Dini Lider” veya “Genel Lider” unvanını kullandığı için sık sık eleştirilir.
Papa 14 Leo ve Ortodoks Patriği İznik’te ortak bir ayin düzenledikleri sırada, bu kavram etrafındaki tartışmalar yoğunlaştı.
Papa 14 leonun Türkiye ziyareti: Bazıları Türkiye’deki Hristiyanların birlik ilan ettiğine inanırken, bazıları ise nedense bunu Türkiye için bir tehdit olarak gördü.
Bazıları, günümüz Hristiyan dini otoritelerinin etkisini Haçlı Seferleri sırasındaki etkileriyle karıştırabilir.
Papa 14 leonun Türkiye ziyareti: Vatikan, evrensel bir devlet olarak, uluslar üzerinde gerçekten söz sahibi olsaydı, Hristiyanlar arasındaki savaşları durdurur ve karşı çıktığı laikliğin yaygınlaşmasını engellerdi.
Tüm bunları başaramayacak birinin İznik’te birleşip Müslümanlara karşı bir haçlı seferi başlatmasını beklemek gerçekçi değildir.
Papa’nın ziyareti neden bu kadar çok tartışmaya yol açtı?
Türkiye’de muhalefet ve hükümet arasındaki yüksek gerilim, her olaya veya gelişmeye verilen tepkilere yansıyor.
Türkiye’de hükümetin attığı her adıma otomatik olarak karşı çıkan bir kesim var. Papa’nın ziyaretini de aynı şekilde eleştirmekten çekinmediler.
Ziyaretin sloganından ayin sırasında giydiği kıyafetlere, ziyaret ettiği yerlere ve hatta arabasına kadar her şey eleştirildi.
Bazıları, hem devlet başkanı hem de dini lider olarak ziyaretin ülkenin laikliğini baltaladığını savundu. Popülizmden etkilenen milliyetçiler de tartışmaya katıldı.
Kimileri Katolikler ve Ortodoks Hristiyanlar arasındaki ortak ayini ulusal egemenliğe bir tehdit olarak görürken, diğerleri bunun “haçlı zihniyetini” yeniden canlandırdığını iddia etti.
Papa 14 leonun Türkiye ziyareti: Ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kalan veya yasal ve yaşam koşullarından rahatsız olanlar, ziyareti hükümeti eleştirmek için kullandılar.
Ancak daha ölçülü bir bakış açısına göre, Papa’nın ilk durağı olarak Türkiye’yi seçmesi ve İznik’teki tarihi bir mekanın kalıntılarında dini bir tören düzenlemesi, ülke için olumlu bir tanıtım ve onurlu bir imaj oluşturuyor.
Ayrıca, Türkiye’nin arabuluculuk, barış çabaları ve diyalogdaki rolüne yönelik tekrarlanan övgüleri, ülkenin itibarını gerçekten yükseltiyor.
Dinlerarası Diyalog ve Filistin Meselesi
Papa 14 leonun Türkiye ziyareti: Papa’nın konuşması entelektüel açıdan ilham vericiydi. Dünyanın savaşa doğru sürüklendiğini vurgulayarak, bunu önlemek için diyalog ve barış çabalarının artırılması çağrısında bulundu.
Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da benzer açıklamalarda dile getirdiği aile kurumunun önemine vurgu yaptı.
Ortak basın toplantısının en etkili kısmı, Papa’nın Filistin meselesine ve Gazze’de devam eden soykırıma değinmesiydi.
Dinlerarası diyalog, Türkiye ve İspanya’nın öncülüğünü yaptığı bir projeydi, ancak Fethullah Gülen Örgütü (FETÖ) tarafından istismar edildikten sonra Türkiye’de ivme kaybetti ve bu da reddedilme ve nefretle karşılandı.
Ayrıca, Gazze’deki İsrail soykırımı artık Yahudilikle bağlantılı olarak algılanıyor ve bu da bence mevcut koşullarda dinler arası diyalog fikrinin kabul edilmesini zorlaştırıyor.
Papa 14 leonun Türkiye ziyareti: Ancak Lübnan’a hareket ederken uçakta gazetecilere, “iki devletli çözümün barışa giden tek yol olduğunu ve İsrail’in bunu kabul etmediğini” söyledi.
Papa 14 leonun Türkiye ziyareti: Sürekli İsrail bombardımanına ve saldırılarına maruz kalan Lübnan’a indiğinde, sözleri doğal olarak manşetlere taşındı.
Vatikan bu tutumunu yıllardır savunuyor ve yeni papanın bunu tekrarlaması İsrail’i rahatsız ediyor.
Kudüs’ü üç İbrahimî din için kutsal bir şehir olarak kabul ediyorsak, Hristiyanlar da İsrail işgali altında büyük acılar çekiyor demektir.