Recep Tayyip Erdoğan, Libya’da askeri uzatma talep ediyor. Türkiye’nin hamlesinin ardındaki şüpheli hedefler.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, karmaşık iç ve dışarıda artan durumları ele almaya yönelik daha geniş çabaların bir parçası olarak, ülkesinin Libya’daki askeri varlığını genişletme yolunda ilerliyor. Erdoğan, Türk Parlamentosuna bir muhtıra sunarak, Libya’daki kuvvetlerinin görevlerinin önümüzdeki Ocak ayından itibaren 18 ay daha uzatılması çağrısında bulundu ve talebin kabul edilmesi çok muhtemel. Türkiye’nin hamlesi, Birleşmiş Milletler’in Libya krizine siyasi çözüm bulma çabalarının yanı sıra, Ankara’nın Doğu Akdeniz’deki düşmanca faaliyetleri nedeniyle Avrupa ve Amerika’dan aldığı yaptırımlar ve Rus “S-400” füze sistemini satın almasıyla aynı zamana denk geliyor.
Libya Parlamentosu Başkanı Fathi Al-Marimi’nin medya danışmanı “Şeriat Konseyi bu güçlerin varlığını başından beri reddetti ve bu nedenle Libya’da kalış sürelerini uzatmayı kabul etmedi” dedi. El-Marimi, Kasım 2019’da Erdoğan’la iki mutabakat anlaşması imzaladıktan sonra Trablus hükümeti başkanı Fayez al-Sarraj’ı “vatana ihanet” ile suçladı. Yabancı güçlerin ve paralı askerlerin Libya’dan ayrılmalarını öngören “5 + 5” olarak bilinen Libya Müşterek Askeri Komitesi’nin anlaşmasına işaret etti. Türkiye’nin kararının Libya fraksiyonları arasındaki mevcut siyasi diyaloğu engelleme ihtimali üzerine Al-Marimi, “Bu diyalog, Libya partilerinin de kabul ettiği bir talep olan ateşkes anlaşması ve yabancı güçlerin çıkışına ilişkin anlaşma sonrasına kadar tamamlanmadı” dedi.
Medya danışmanı, “Türkiye çıkarlarını arıyor ve bir iç mali kriz yaşadığı için, Libya’daki varlığıyla kayıplarını Libya kaynaklarını tüketerek telafi etmeye çalışıyor” dedi. Türkiye bir ekonomik kriz yaşıyor ve yerel para biriminin fiyatı (lira) görülmemiş seviyelere düştü ve Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nden kuvvetle beklenen yaptırımları bekliyor. Öte yandan, Libya parlamentosunun bir üyesi olan Ali El Takbali, Ankara’nın mali kayıplarını telafi etmeye çalışarak “siyasi çözüm çabalarını vurarak Libya’daki krizi uzatmaya çalıştığına” inanıyor. Al-Takbali, Ankara’nın “yerleşimi elbette engellemeye çalışacağını” sözlerine ekledi. Libya’daki Uluslararası Destek Misyonu, Aralık 2021’de yapılması planlanan seçimlere kadar bir geçiş aşamasını yönetmek için bir başkanlık konseyi ve bir hükümet seçme konusunda anlaşmak için tarafları bir araya getirmeye yönelik yoğun diplomatik çabaları destekliyor.
Salih, uzatma kararının arkasındaki, Erdoğan rejimi üzerindeki iç baskıyı azaltmak olan diğer Türk hedeflerine de değindi. Salih’e göre, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi, ülkedeki kötüleşen ekonomik ve siyasi koşullar nedeniyle siyasi ve popüler baskılarla karşı karşıya ve bu nedenle Türk kuvvetlerinin Libya’da kalması için “fiyat” ın uzatılması ekonomik baskıyı azaltacaktır. “Türkiye genel olarak bölgesel etkisinde ve özellikle Libya kriziyle bağlantılı olarak önemli bir düşüşe tanık oluyor.”Avrupa ülkelerinin, ister çabaları güçlendirerek ve pozisyonları birleştirerek, ister Libya’nın komşu ülkeleriyle işbirliği yaparak, Libya krizinin çözümüne doğrudan katılma eğiliminde olduklarına dikkat çekti.
Uzatma kararı, kıtanın siyasi, ekonomik ve askeri yaptırımlar uygulama eğiliminde olmasının ardından, Ankara’nın Avrupa Birliği ülkelerine baskı yapmak için attığı bir adımdır.Türkiye, Libya’yı Doğu Akdeniz bölgesindeki varlığına çıkış noktası olarak almış ve El-Serrac ile yaptığı anlaşmaları, uluslararası hukuk kurallarına bakılmaksızın bölge ülkelerinin ekonomik bölgelerini ihlal etmek için güvenlik ve denizcilik işbirliği için kullanmıştır.
