Simon Critchley, ‘Futbol Düşünürken Aslında Ne Düşünürüz?’ başlıklı çalışmasında, futbolun geçmişte ve günümüzde nasıl algılandığını anlatmaya çalışıyor.
Simon Critchley, ‘Futbolu Düşündüğümüzde Gerçekten Ne Düşünüyoruz?’ adlı çalışmasında futbolun geçmişte ve günümüzde nasıl algılandığını açıklamaya çalışır. 11 Eylül 2022’de hayatını kaybeden Javier Marías, ‘Savages and Sensuals’da şunları yazdı: “Futbol, sadece kazanmanın yeterli olmadığı bir aktivitedir, her sezon, her turnuva, her maç, her zaman kazanmak zorundasınız.
Bir yazar, bir mimar ya da bir müzisyen, harika bir romana, muhteşem bir binaya ya da unutulmaz bir albüme imza attıktan sonra biraz dinlenebilir. (…) Futbolda ise tam tersine dinlenmeye yer yok, çok başarılı bir geçmişe sahip olmanın veya geçen yıl şampiyonluk kazanmanın pek bir değeri yok.
Asla başarı olarak düşünülmez, bir sonraki maçın kazanılması gerekir (oyuncuların onlardan beklediği budur), sanki her maçın başındaki skor gibi her şey sıfırdan başlar. Hayattaki diğer faaliyetlerden farklı olarak, sporda (ama her şeyden önce futbolda), her geçen gün daha da değerli hale gelen kupa salonlarına ve istatistiklere rağmen hiçbir şey birikmez ve saklanmaz.
Dünün en iyisi olmanın bugün bir anlamı yok, yarını konuşmayalım bile.” Bu sözler futbolun sahada yirmi iki kişi ile oynanan bir oyundan daha fazlası olduğunu bir kez daha gösterdi.
Tarih, yer, sınıf ilişkileri, aidiyetler, siyaset ve sanatla olan ilişkisi ile Simon Critchley’in deyimiyle futbol her şeyden önce bir olgudur. Bu nedenle yazar, ‘Futbolu Düşünürken Gerçekten Ne Düşünüyoruz?’ adlı çalışmasında futbolun geçmişte ve günümüzde nasıl algılandığını açıklamaya çalışır.
Critchley’e göre sahadaki sınırlamalara rağmen, tahminlerin ötesindeki etkisi futbola daha dikkatli bakmayı gerektiriyor. Yazarın futbolu insanın hayatına anlam katan bir olgu olarak değerlendirmesinin başlıca nedenlerinden biri de budur. Cruyff’un “Oynaması en zor şey basit olandır” sözü ya da Belfast’ta bir duvardaki “George Best’i sevenler hayatı sever” yazısı, oyunun hayatla olan bağını açıklamaya yeterlidir.
Critchley’e göre futbol, çimlerdeki organizasyonun bir yansımasıdır; kolektif bir hareket ve dil… 1990 Dünya Kupası açılış maçında 1986 şampiyonu Arjantin’i mağlup eden Kamerun’un efsane oyuncusu Roger Milla’nın dediği gibi “bir takımı büyüten ya da küçülten” bir oyun…
Yazar, sosyalizmi “bir yaşam ve insanlık biçimi” olarak tanımlayan isimleri de anıyor: Liverpool’un unutulmaz yöneticisi Bill Shanky, Paul Breitner, Javier Zanetti… Sponsorların söylediği, kurumların vazgeçilmez sayıldığı günümüz dünyasında, hem bu isimler hem de mevcut fikir bazıları tarafından modası geçmiş kabul edilir. tarif edilir.
Critchley; Futbolun tarihselliğini, tetiklediği olayları, güzelliğini, sadeliğini ve günümüz sanayiciliğini tartışırken, tıpkı fenomenolojide olduğu gibi günlük varoluşumuzda bize kendini gösterenleri, eleştirel bir bakış açısıyla anlatma yolunu tutuyor, oyundan keyif alıyor. ve “futbol bir tartışmadır” diyor.
Critchley, bir anın arkasında bir belirsizlik olduğunu kabul ediyor ve futbol maçını “her şeyin askıya alındığı bir şimdi” olarak nitelendiriyor; Taraftarlar, oynayan ve bazen tribünlere göz atan oyuncular için de bu böyledir. Yazarın sözleriyle yoğun bir “tefekkür hali”.
Bu durum saha dışında devam eden futbolun sadece futbol ve gol anlamına gelmediğini tabi ki oyunu kelimelere dökmeye yardımcı olur. Cümlelere dönüşen futbol, oyunun kendisi olan ve aklını başka hiçbir şeye vermeyen oyuncudur ya da futbolun psikanalitik bağlamda fantezi dünyasında cisimleştiğini, ne bir nesnenin ne de bir öznenin olmadığını anlatır. alanda özne ve nesne-benzerliklerinin olduğudur. Critchley bize “futbolun sürekli bir taklit, taklit ve her oyunda kendini yeniden üreten bir drama” olduğunu hatırlatır.
Bahsi geçen drama aynı zamanda başlama düdüğünün sesi ve bitiş düdüğünden sonra yapılan basın toplantıları ve televizyon programları ile taktiklerin anlamsızlaşması anlamına da gelmektedir. Esas olan oyunun kendisi ve futbolcunun oyuna dönüşmesidir.
Benzer bir durum tribünlerde, Gadamer’in deyimiyle “sahada olup biteni mutlak bir mesafeden izleyenler” için de söz konusudur. Seyirci de maç sırasında bir arınma yaşayabilir veya aptalca bir kutsama ve adanmışlığın pençesine düşebilir. Yazarın da hatırlattığı gibi maç bittiğinde hayat devam ediyor ve ardından başka bir maç başlıyor.
Gadamer’in deyimiyle “trajik tefekkür”de; Critchley’e göre, sahadan “teorik veya estetik bir mesafeye” yerleştirilen seyirci, eski bir tiyatroda drama izleyenler gibi güzel bir aptallığa düşüyor. Seyircinin gözleri; deri kaplı taktik defterleriyle oyunculara talimat veren Van Gaal’a, “tehlikeli gülümsemesi” ile maçın gürültüsü içinde boğuluyormuş hissi uyandıran Zidane’a, efsane teknik direktör Brian Clough’a. ütopya peşinde koşan 1970’lerden “mesiyanik figür” Jose Mourinho’ya, “profesör”e. Bir an Arsene Wenger, “filozof” Pep Guardiola, Bob Paisley, Jürgen Klopp ile takılıyor. Critchley’nin hatırladığı gibi “tekrar” bu şekilde defalarca etkinleştirilir.
Kayanklar:
https://turkiye24.net/arjantinde-olayli-final-hakem-10-kirmizi-kart-gosterdi/
https://www.gazeteduvar.com.tr/futbol-bir-tartismadir-haber-1591237
