Türk hükümeti çevrimiçi konuşmayı kontrol etmeye çalışıyor. İnternet özgürlüğünü kısıtlayan yeni bir yasa yürürlüğe girdi.
Vatandaşlık tartışması şehir meydanından zaman çizelgesine doğru ilerlerken, Türk hükümeti İnternet konuşması üzerinde kontrol sağlamaya çalışıyor. 1 Ekim’de Türkiye’de internet özgürlüğünü kısıtlayan geniş kapsamlı yeni bir yasa yürürlüğe girdi. Yasa, sosyal medya şirketlerinin Türkiye’deki yerel temsilciler atamasını ve katı konuşma kısıtlaması gerekliliklerine uymasını gerektiriyor. Peki ya şirketler uyum sağlayamazsa? Bant genişliği baskısı, ağır para cezaları ve kovuşturma ile karşı karşıya kalacaklar. İnsan hakları grupları ve ifade özgürlüğü savunucularının ağır eleştirilerine rağmen, Türk İnternet Kanunu’nda yapılan bir değişiklik olarak 29 Temmuz’da kararlar Türk Yasama Konseyi aracılığıyla hızlandırıldı.
Ankara’dan gelen bir dizi yeni önlem, işlevsel olarak Türkiye’nin internetini sansürleme işini Silikon Vadisi’ndeki bilgisayar mühendislerine devrediyor. Silikon Vadisi birlikte oynamamalı. Değişiklik, platformlarına Türkiye’de günde 1 milyondan fazla erişilen sosyal medya şirketlerinin (buna Facebook, Instagram, Twitter, YouTube ve TikTok dahil) 2 Kasım’a kadar ülkede yasal temsilci atamasını gerektiriyor. Temsilciler Türk hükümetinin sık sık içerik kaldırma taleplerini 48 saat içinde ele almaktan veya ağır para cezalarıyla karşı karşıya kalmaktan sorumlu olacak. Dahası, kanun, temsilcilerin Türk vatandaşı olması gerektiğini öngörüyor. Bu sadece alışılmadık bir gereklilik değil, aynı zamanda temsilcileri Türk yetkililer tarafından işaretlenen yazıları kaldırmayı reddederlerse daha yüksek kovuşturma riski altına sokan bir gerekliliktir. Yasa, platformların mahkeme kararlarını görmezden gelmesi durumunda Türk temsilcilerinin adli para cezasına çarptırılacağını açıkça belirtiyor.
Şirketler bir temsilci belirleyemezlerse, idari para cezalarıyla, Türkiye içindeki platformlarında reklam yasağıyla ve internet bant genişliğinde yüzde 90’a varan oranda azalma ile karşı karşıya kalıyorlar – bu da erişimi etkin bir şekilde engelliyor. Rus sosyal medya şirketi VKontakte, son teslim tarihinden önce yerel temsilci atayan tek sosyal medya platformuydu. Türk hükümeti, 3 Kasım’da Facebook, Twitter, Instagram ve TikTok’a her biri için 10 milyon Türk lirası (yaklaşık 1,2 milyon dolar) para cezası vermiş, ardından her biri için 40 milyon Türk lirası (yaklaşık 5 milyon dolar) tutarında ikinci bir para cezası dizisi izlemiştir. 3 Aralık.
Türkiye hükümetinin çevrimiçi muhalefeti engelleme konusunda uzun bir geçmişi var, ancak değişiklik yeni ve son derece modern bir sansür sürecinin başlangıcına işaret ediyor ve Türkiye’de ifade özgürlüğüne eşi görülmemiş bir tehdit oluşturuyor. Türkiye halihazırda çevrimiçi konuşmayı kapsamlı şekilde suçlu saymıştı. Yargı bağımsızlığının giderek zayıfladığı bir ülkedir ve web’i sansürlemek geleneksel olarak yerel ve yasal bir mesele olmuştur. Türk mahkemeleri, Türk makamlarının Türk ağ sağlayıcılarını Türk yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle Türkçe içeriğe erişimi engellemeye zorlama talepleri üzerine harekete geçti. İfade Özgürlüğü Derneği’ne göre yalnızca 2019 yılında, sağlayıcılar mahkemelerin emriyle 40.000 tweet, 10.000 YouTube videosu ve 6.200 Facebook gönderisine erişimi engelledi. Türk hükümeti bazen kaldırma taleplerini doğrudan sosyal medya platformlarına da iletiyor. Twitter, Türkiye hükümetinin 2018’in sadece ilk yarısında sunduğu yaklaşık 9.000 kaldırma talebinin yüzde 18’ini karşıladığını bildirdi.
Dahası, hükümeti eleştiren çevrimiçi içeriğin engellenmesi ve sosyal medyada muhalif görüş beyan eden kişilerin yargılanması, son yıllarda iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) döneminde artmıştır. Freedom House, 2016’dan bu yana her yıl yaptığı “İnternette Özgürlük” anketinde Türkiye’yi “özgür değil” olarak işaretliyor. İfade Özgürlüğü Derneği’ne göre 2019 itibarıyla Türkiye’de 400.000’den fazla web adresi engellendi. Geçmişte Twitter, YouTube ve Wikipedia, platformlarında paylaşılan içerik nedeniyle Türkiye’de engellendi. Wikipedia, Türkiye makamlarının Suriye’deki çeşitli silahlı gruplarla işbirliği yaptığı iddialarıyla ilgili içerik nedeniyle yaklaşık üç yıl boyunca engellendi. Türkiye Anayasa Mahkemesi’nin engelleme kararının ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar vermesinin ardından hükümet nihayet Ocak 2020’de siteye erişimi yeniden sağladı.
Sosyal medya şirketleri, Türkiye hükümetinin platformlarında ifade özgürlüğüne yönelik devam eden saldırılarıyla nasıl başa çıkacaklarına karar verirken, Türk makamlarının içerik ılımlılık politikalarını dikte etmelerine izin vermenin küresel bir emsal teşkil etme risklerini kabul etmelidirler. Teknoloji şirketleri Türkiye sansürünün bir kolu olmayı kabul ederse, diğer baskıcı devletler de platformlardan aynı muameleyi görme hakkına sahip olabilir. Aynı şekilde, Türkiye’de artan sansür karşısında ABD hükümeti ve AB’nin devam eden sessizliği, orada ve ötesinde daha fazla suistimali teşvik edecektir. Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler, ifade özgürlüğüne düşman olan Türk hükümetinin, uyumlu platformların kullanıcıların hükümet açısından kritik öneme sahip gönderilerini saatler içinde kaldırdığı sıkı bir şekilde kontrol edilen bir internet vizyonunu gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceğini görmek için izliyor.
