Türkiye bu zorluklarla nasıl mücadele ediyor? Türkiye, yıllar önce büyük bir çevre hamlesi başlattığını duyurdu.
Türkiye’nin çevre dostu bir gelecek inşa etme hedefiyle 2017 yılında başlattığı “Sıfır Atık” projesi, dünya çapında tanınırlık ve ödüller aldı. Ancak son iddialar, ülkenin bunun yerine Avrupa’nın en büyük plastik atık ithalatçılarından biri haline geldiğini gösteriyor.
The Guardian’da yayınlanan bir haberde, Türkiye’nin “sıfır atık” söyleminin aslında devasa bir plastik çöp sahasına dönüştüğü iddia ediliyor.
Sıfır Atık Projesi ve İddialar
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan tarafından başlatılan “Sıfır Atık” projesi, Türkiye’de geri dönüşüm bilincini artırmayı ve çevre kirliliğini önlemeyi amaçladı.
Ancak gazeteci Alexander Klapp’a göre, Çin’in 2017’de atık ithalatını durdurmasının ardından Avrupa’nın plastik atıkları Türkiye’ye akmaya başladı.
Klapp, İngiltere’nin geri dönüştürmeyi planladığı plastik atıkların önemli bir kısmının Türkiye’ye gönderildiğini ve Anadolu’nun Avrupa’nın atılan plastiklerinin en büyük alıcılarından biri olduğunu belirtiyor.
Rapora göre, 2018-2021 yılları arasında Türkiye’ye giren plastik atık miktarı 750.000 tonu aştı.
Her altı dakikada bir kamyon dolusu yabancı atık ülkeye girdi ve Adana gibi şehirlerin çevresinde kontrolsüz çöplüklere yol açtı.
Yerel çevre aktivistleri, bu durumun ciddi çevresel riskler oluşturduğu konusunda uyarıyor.
Plastik Atık Artışının Ortasında Yeni Petrokimya Yatırımları
Türkiye’nin atık ithalatı artmaya devam ederken, hükümetin Adana’da büyük bir petrokimya tesisi kurma planları dikkat çekti.
2021 yılının sonunda Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ceyhan bölgesinde 2.000 futbol sahasına eşdeğer bir alanı kaplayan bir petrokimya kompleksinin temelini attı.
Türkiye’nin Varlık Fonu tarafından desteklenen 10 milyar dolarlık bu proje, ülkenin plastik üretimini artırmayı hedefliyor.
Ancak Klapp, bu değişimin Türkiye’nin “sıfır atık” politikasından bir sapmaya işaret ettiğini savunuyor. Türkiye, ithal plastiğe olan bağımlılığını azaltmak yerine, yılda 60 milyar plastik su şişesine eşdeğer üretecek bir sisteme doğru ilerliyor ve bu da önemli çevresel kaygıları artırıyor.
Hükümetten Resmi Yalanlama
Türkiye, The Guardian’ın iddialarına hızlı bir şekilde yanıt verdi. Türkiye Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DEZENFORMASYON) ise iddiaları yalanlayan bir açıklama yaptı. Ancak plastik atık ithalatındaki artış ve yeni petrokimya yatırımları gibi somut veriler, Türkiye’nin çevre politikalarına ilişkin tartışmaları körüklemeye devam ediyor.
Türkiye gerçekten bir “Sıfır Atık” ülkesine mi dönüşüyor, yoksa Avrupa’nın plastik çöplüğü ve plastik üretimi için yeni bir merkez haline mi geliyor? Bu sorunun cevabı ise önümüzdeki yıllarda atılacak adımlarla daha da netleşecektir.