İşbölümü, gözetleme, denetim gibi pratiklerin asli amacı insanlara davranış dayatmaktır. Çalışan sınıflar her gün daha fazla kuklalara benziyor. Yapay zeka gibi aparatlar ise bu kuklaların ipleridir.
İşbölümü, gözetim ve kontrol gibi uygulamaların temel amacı insanlara davranış dayatmaktır. İşçi sınıfları her geçen gün daha çok kuklalara benziyor. Yapay zeka gibi cihazlar bu kuklaların ipleridir.
“Bugünden itibaren resim sanatı öldü.” Bu ünlü cümle, fotoğrafı ilk kez 1840’larda gören ressam Paul Delaroche’a atfediliyor.
Tarih bize, Delaroche’un gördüğü görüntünün, bakır plakalara kaydedilen, 10 ila 20 dakikalık bir pozlama süresi gerektiren, cıva buharıyla geliştirilen ve daguerreotype adı verilen siyah beyaz bir fotoğraf olduğunu söylüyor.
Günümüze göre çok zor üretim şartlarına sahip olan dagerreyotipinin, gören herkesi etkilemeye yetecek keskinliğe sahip olduğunu söylemeliyiz.
Görüntünün mekanik olarak yeniden üretilmesini sağlayan bu yeni makinenin, Bazin’in deyimiyle resim sanatına son vereceği yargısının yalnızca Paul Delaroche’a ait olmadığını tahmin etmek zor değil.
Fotoğraf teknolojisinin hangi sanat, zanaat ve meslekleri yok ettiğini araştırmak keyifli bir süreç olabilir ve o zamandan beri ölen mesleklerin uzun bir listesinin olduğunu hepimiz biliyoruz.
Örneğin Delaroche bunu söylediğinde doğduğu şehir olan Paris’te gazyağıyla çalışan sokak lambalarını yakmaktan sorumlu kişilerin varlığı popüler bir tarihi anlatıdır.
Ancak lambayı yakanların aynı zamanda söndürme görevinin de olması gerektiği akla pek gelmiyor.
Yağ değişimi, bakım-onarım gibi işleri de eklediğimizde sadece Paris’te değil, Batı’nın birçok başkentinde de var olan bu mesleğin, vardiya sistemiyle çalışan geniş bir istihdam alanı olduğunu söylememiz gerekiyor. Ancak niteliklerinin düşük olması nedeniyle meslek kelimesinin çağrışımını yeterince karşılayamadığını da eklemeliyiz. Nitelikler konusuna tekrar döneceğiz.
kaynak:
https://www.gazeteduvar.com.tr/yapay-zekanin-neyinden-korkacagiz-haber-1652950
